Τετάρτη 28 Μαρτίου 2007

ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ





«Σ' ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ ΠΗΓΑ»
44 παραδοσιακά τραγούδια
απ' το «Αρχείο - Συλλογή του Γιώργη Μελίκη»
για
ούτι, βιολί, κανονάκι, ταμπουρά, φλογέρα, λαούτο πολίτικο, λύρα πολίτικη.


Από το μουσικό οίκο «Φίλιππος Νάκας» εκδόθηκε και κυκλοφορεί το βιβλίο του Βασίλη Θ. Κασούρα, με τίτλο «Σ’ όλους τους τόπους πήγα» 44 παραδοσιακά τραγούδια
από το «αρχείο – συλλογή του Γιώργη Μελίκη».

Με την παρούσα εργασία γίνεται μια προσέγγιση σε ένα μουσικό υλικό το οποίο αποτελεί ένα μικρό μέρος του προφορικού λαϊκού πολιτισμού από την περιοχή της Βορειοανατολικής Mεσογείου.

Παρουσιάζουμε έτσι μια ομάδα από 36 τραγούδια που επεξεργαζόμασταν από καιρό σε καιρό, σε μικρές ενότητες με τον ερευνητή της μουσικοποιητικής πραγματικότητας του χώρου της Βόρειας Ελλάδας, τον Γιώργη Μελίκη, στο μεγαλύτερο μέρος τους άγνωστα, τα οποία είχα την τιμή να επιμεληθώ και να τα ενορχηστρώσω για τις μουσικές παραγωγές, καθώς και μια μικρότερη ομάδα από 8 τραγούδια που διακρίθηκαν μέσα απ' τον χρόνο για την απλότητά τους και την ομορφιά τους.

Σαράντα τέσσερα λοιπόν παραδοσιακά μουσικά κομμάτια γραμμένα στο 5γραμμο συνοδευόμενα από τα ποιητικά τους κείμενα και μερικά ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία.
Χρησιμοποιήθηκε ένα απλό σύστημα γραφής ώστε το συγκεκριμένο ρεπερτόριο να λειτουργήσει ως ένας οδηγός για το συγκεκριμένο είδος μουσικής.
Ακόμα στο τέλος της μελέτης επισυνάπτεται γλωσσάρι με τους ιδιωματισμούς που συναντούμε στα ποιητικά κείμενα, όπου γίνεται επεξήγηση των άγνωστων λέξεων προς την νεοελληνική.
Επίσης συνοδεύει στο τέλος της έκδοσης, δίσκος ακτίνας (c.d.) όπου υπάρχει ένα μικρό μέρος από κάθε κομμάτι που θα χρησιμεύσει σαν ακουστικό βοήθημα.






«ΜΗ ΜΟΥ ΤΟ ΜΗΝΑΣ ΜΕ ΛΟΓΙΑ»

40 παραδοσιακά ζεϊμπέκικα της Μικράς Ασίας
Μελωδίες και Τραγούδια
για
ούτι – βιολί – κανονάκι – ταμπουρά –
λαούτο πολίτικο – λύρα πολίτικη


Από το μουσικό οίκο «Φίλιππος Νάκας» κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Βασίλη Θ. Κασούρα, με τίτλο «Μη μου το μηνάς με λόγια». Πρόκειται για μια εμπεριστατωμένη καταγραφή 40 παραδοσιακών ζεϊμπέκικων της Μικράς Ασίας.

Η έκδοση παρουσιάζει τραγούδια που προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή του Αϊδινίου, της Σμύρνης και γενικότερα των παραλίων της Μικράς Ασίας και της Κωνσταντινούπολης, ζεϊμπέκικα που ήρθαν με τον ξεριζωμό του 1922 στην Ελλάδα και έγιναν προάγγελοι του ρεμπέτικου και στη συνέχεια του λαϊκού τραγουδιού αλλά και κάποιες καινούργιες συνθέσεις, όχι μακριά από το ύφος και το ήθος αυτής της κατηγορίας τραγουδιών.

Καθώς η συγκεκριμένη μουσική ακόμα και σήμερα δεν μπορεί να καλυφθεί πλήρως από μια απλή καταγραφή σε χαρτί, χρησιμοποιήθηκε εδώ ένα απλό σύστημα γραφής, ώστε το επιλεγμένο ρεπερτόριο να λειτουργήσει ως οδηγός για το συγκεκριμένο είδος μουσικής. Επιπλέον, στα σχόλια που συνοδεύουν τον κάθε σκοπό αναφέρεται και η ονομασία του «τρόπου», το αποκαλούμενο «makam», όπως απαντά στην Αραβοπερσική και στην Οθωμανική κλασική μουσική. (Πρόκειται για την ίδια ακριβώς έννοια, η οποία στην Ευρωπαϊκή μουσική ονομάζεται «κλίμακα», στη Βυζαντινή μουσική «ήχος» και στην Ελληνική λαϊκή μουσική «δρόμος».)

Η μελέτη περιλαμβάνει επίσης τους στίχους των τραγουδιών, γλωσσάρι με ιδιωματισμούς και επεξήγηση των άγνωστων λέξεων στη νεοελληνική καθώς και δίσκο ακτίνας (c.d.) με ένα μικρό μέρος από κάθε κομμάτι, που χρησιμεύει ως ακουστικό βοήθημα.

Όπως αναφέρει ο Βασίλης Θ. Κασούρας στον πλήρως κατατοπιστικό πρόλογο του βιβλίου, «η συγκεκριμένη σπουδή έγινε ακριβώς, για να συναντήσουμε ένα μουσικό ρεπερτόριο απ’ το οποίο μπορούμε να πάρουμε παράδειγμα, να αντλήσουμε γνώση και ίσως και δύναμη.»




«ΤΑΜΠΟΥΡΑΣ»
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ

Οργανογνωσία – θεωρεία μουσικής – οργανοχρησία

Από το μουσικό οίκο «Φίλιππος Νάκας» εκδόθηκε και κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του Βασίλη Θ. Κασούρα, με τίτλο «ΤΑΜΠΟΥΡΑΣ» ολοκληρωμένη μέθοδος.

Ο Ταμπουράς όπως αναφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογό του, είναι ένα όργανο με το οποίο ο μουσικός που γνωρίζει να το χειρίζεται έχει τη δυνατότητα την ώρα που παίζει, ταυτόχρονα να μπορεί να τραγουδάει, αλλά και να χορεύει.

Πρόκειται για μια εμπεριστατωμένη μέθοδο εκμάθησης του οργάνου. Αυτό επιτυγχάνεται ακολουθώντας και μελετώντας τα 56 μουσικά μαθήματα που περιέχει το βιβλίο.
Εμπεριέχει σε πολύ μεγάλη έκταση όλα τα στοιχεία που χρειάζεται κανείς να γνωρίζει για το όργανο, τη στάση που κρατιέται σε σχέση με το σώμα μας, το κράτημα της πένας και την τοποθέτηση των δακτύλων πάνω στο μπράτσο, με αποτέλεσμα την πλήρη κατανόηση για τον τρόπο παιξίματος του συγκεκριμένου οργάνου.

Αναφέρουμε επιγραμματικά ότι περιέχει ακόμα:
Α. παραδοσιακά κομμάτια καταγραμμένα σε πεντάγραμμο με ένα απλό σύστημα γραφής, με τρόπο τέτοιον ώστε στην αρχή να γνωρίζει ο σπουδαστής την κίνηση της μελωδίας του εκάστοτε τραγουδιού, μαζί με όλες τις δυσκολίες που την ακολουθούν, στη συνέχεια παρουσιάζεται όλο το τραγούδι με τον τρόπο που ερμηνεύεται και στο τέλος γράφονται όλοι οι υπαρκτοί στίχοι που ακούγονται κατά την εκτέλεσή του. Επιπλέον, στα σχόλια που συνοδεύουν το κάθε κομμάτι αναφέρεται και η ονομασία του «makam» στην Αραβοπερσική και Οθωμανική κλασική μουσική, όπως και ο «ήχος» στη Βυζαντινή μουσική.
Β. πολύ απλή και συνάμα εμπεριστατωμένη μουσική θεωρητική κατάρτιση, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα να μπορεί ο σπουδαστής να ερμηνεύει οποιοδήποτε μουσικό κείμενο από το συγκεκριμένο πόνημα, με εκτενή αναφορά στις μουσικές αξίες και τις ρυθμικές αγωγές μέσα από ασκήσεις για την καλύτερη εκμάθηση όλων αυτών. Και
Γ. γνωριμία και αναφορά με συναφή όργανα που επιτυγχάνεται με την κατάθεση ιστορικών στοιχείων σε μορφή μικρού κειμένου, γενικά χαρακτηριστικά εντοπιότητας καθώς και εικόνες για τα συγκεκριμένα όργανα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειο Ανατολικής Μεσογείου. Αρκετά από αυτά έχουν το ίδιο σχήμα και πολλές φορές το ίδιο όνομα.

Η μελέτη του συγκεκριμένου πονήματος θα προσφέρει στο σπουδαστή την απαραίτητη γνώση για τη χρήση του οργάνου. Μέσα από ένα ρεπερτόριο διάφορων και διαφορετικών παραδοσιακών τραγουδιών, (δυνατές βάσεις), μπορεί ο σπουδαστής να αποχτήσει την κατάλληλη μόρφωση, ώστε στο μέλλον να προχωρήσει σε ανώτερα επίπεδα μελέτης και εκτέλεσης πάνω στο ίδιο το όργανο.



Μεθοδολογία

για το «ούτι» «ud»

Ολοκληρωμένη μέθοδος

Οργανογνωσία – θεωρία μουσικής – οργανοχρησία



Από το μουσικό οίκο «Φίλιππος Νάκας» εκδόθηκε και κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του Βασίλη Θ. Κασούρα, με τίτλο Μεθοδολογία για το «ΟΥΤΙ»  «UD» ολοκληρωμένη μέθοδος.



Το Ούτι όπως αναφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας στην αρχή του βιβλίου, έχει πάρει -και όχι άδικα- την διάκριση και θεωρείται σαν ο βασιλιάς των οργάνων στην ανατολίτικη μουσική. Με το ρόλο αυτό, χρησιμοποιείται ως εποπτικό μέσο διδασκαλίας μιας και οι δυνατότητές του να παράγει όλους τους φθόγγους του τροπικού συστήματος είναι απεριόριστες.
Πρόκειται για μία ολοκληρωμένη μέθοδος εκμάθησης του οργάνου, στην οποία ο σπουδαστής μπορεί να φτάσει, από τα αρχικά στάδια εκμάθησης του οργάνου μέχρι και σε κάποιο ορισμένο υψηλό επίπεδο βαθμού δυσκολίας, μέσα απ’ τα εξελισσόμενα 20 κεφάλαια που περιέχονται σ’ αυτήν.
Αναφέρεται διεξοδικά και αναλύει όλες τις παραμέτρους που χρειάζεται να γνωρίζει ο εκτελεστής, ώστε να μπορέσει να αποδώσει με πιστότητα τον ήχο που παράγει το ίδιο το όργανο, μέσα από προτεινόμενες υποδείξεις όσον αφορά τη στάση του κορμιού, τη θέση του οργάνου, την κίνηση της πένας, την τοποθέτηση των δαχτύλων πάνω στο μπράτσο του οργάνου.
Αναφέρουμε περιληπτικά ότι περιέχει:
Α. Οργανογνωσία, οργανολογία, παρουσιάζεται μια γενικότερη εικόνα για το όργανο, γνωριμία με συναφή όργανα, γενικά χαρακτηριστικά και εικόνες για τα όργανα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειο Ανατολικής Μεσογείου.
Β. Μουσική θεωρητική κατάρτιση, πολύ απλή και συνάμα εμπεριστατωμένη, η οποία δίνει τη δυνατότητα στο σπουδαστή, να μπορεί να ερμηνεύει οποιοδήποτε μουσικό κείμενο από τη συγκεκριμένη μέθοδο, με εκτενή αναφορά στις μουσικές αξίες και τις ρυθμικές αγωγές μέσα από ασκήσεις.
Γ. Αναφορά στα μουσικά συστήματα της Βορειοανατολικής Μεσογείου, παρουσιάζοντας όλα τα τετράχορδα (4χορδα) και τα πεντάχορδα (5χορδα) τα οποία υπάρχουν σε αυτή τη μέθοδο, αναλυτική προσέγγιση στα «Makam» μέσα από περιήγηση, ασκήσεις με την κατάλληλη δαχτυλοθεσία, μουσικά κομμάτια.
Είναι ένα μέσο τέτοιο, ώστε να μπορεί ο σπουδαστής να λάβει την βασική γνώση η οποία θα τον οδηγήσει, σταδιακά, να ανέβει σε ανώτερα επίπεδα εκτέλεσης, αφήνοντάς του, απεριόριστη ελευθερία για την αναζήτηση ενός ρεπερτορίου, το οποίο θα τον εκφράζει προσωπικά.
Ένα ρητό της Μέσης Ανατολής λέει ότι αυτό το όργανο παίζει τη μουσική που βρίσκεται στην ψυχή του ανθρώπου. Ένας συγγραφέας, εγκωμίασε τις θεραπευτικές δυνάμεις του οργάνου, και ένας δεύτερος αναφέρει ότι «πλάθει το ταπεραμέντο στην ψυχική ισορροπία» και «ηρεμεί και αναζωογονεί τις καρδιές των ακροατών».

3 σχόλια:

Vasilis Kasouras είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Vasilis Kasouras είπε...

dose ki allo dose

Unknown είπε...

Χαίρεται. Συγχαρητήρια για το βιβλίο σας, μια παρατήρηση μόνο, θα ήταν καλό στην επόμενη έκδοσή του να γίνει κάποια καλύτερη επιμέλεια της γλώσσας. Το βιβλίο έχει πολλές επαναλήψεις ακριβώς των ίδιων προτάσεων, ή ακόμα και λέξεων, η επανάληψή τους γίνεται κουραστική καμμιά φορά, αν όχι περιττή. ενδεικτικά αναφέρω στη σελίδα 165 κάτω κάτω "...δένουμε τη χορδή στο χορδοκράτη ακολουθώντας τα επόμενα παρακάτω βήματα". Η λέξη "επόμενα" είναι περιττή.

Αυτά και εις άλλα με υγεία.

BIOΓPAΦIKO ΣHMEIΩMA

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΣΟΥΡΑΣ Ο Βασίλης Κασούρας γεννήθηκε στην Κατούνα Αιτωλοακαρνανίας στα τέλη του 1963, όπου και βίωσε τα παιδικά του χρόνια μέχ...